Trang mới   https://gpquinhon.org

Để bục giảng đừng chênh vênh...

Đăng lúc: Thứ hai - 19/11/2012 18:33
ĐỂ BỤC GIẢNG ĐỪNG CHÊNH VÊNH...




Khi tháng 11 tìm về, tôi tin là các nhà giáo, đang đứng lớp hay đã thôi giảng dạy, đều để ra những giờ khắc lắng đọng nhất trong cuộc sống nhiều lo toan của mình chiêm nghiệm về con đường nghề mà mình đã hoặc đang đi.

Năm học này, tôi bước vào năm thứ 29 trong đời dạy học của mình với 20 năm trọn đứng lớp và 9 năm làm quản lý. “Quan nhất thời, dân vạn đại”, tôi hiểu, khi cái “thời quan” qua đi, nếu chuyên môn tôi đã lụt thì có nghĩa việc “làm dân” cũng… nghìn trùng. Vì thế suốt những năm làm quản lý, cứ có dịp là tôi trở về bục giảng với học trò.

Bục giảng - dù bằng ximăng, chỉ dài vài bước chân - nhưng quả là rất chông chênh và đi được hết “chiều dài” của nó không phải là chuyện dễ dàng. Từ chính bục giảng ấy, tôi thấu hiểu được mọi điều mà đồng nghiệp - những nhà giáo - mong đợi, hi vọng và cả đối phó... Bể học là mênh mông, việc truyền thụ kiến thức của người thầy, suy cho cùng, cũng giống như người dạy bơi nên dù mênh mông đến nhường nào thì bể kiến thức cũng phải có bến bờ để người bơi biết đường mà cập.

Bến bờ đó, theo nhà giáo chúng tôi, là chuẩn kỹ năng kiến thức quy định mà ở mỗi khối lớp, mỗi cấp lớp người học phải đạt được. Việc đưa được kiến thức đó đến học trò, muôn đời nay, vẫn chủ yếu qua người thầy. Nhưng thử ngồi điểm danh các chương trình thí điểm, cải cách, đổi mới giáo dục qua các lần áp dụng trong bao năm qua, ta sẽ thấy chưa lần nào đối tượng “đổi mới” nhắm đến là người thầy cả.

Loay hoay đủ thứ, từ dạy cho nhanh, dạy cho mới, dạy cho hiện đại... mà người chịu trách nhiệm chính trong việc tạo ra những “nhanh, mới, hiện đại” ấy thì… không được tính đến. Nếu có cũng chỉ bâng quơ từ quan điểm “Thầy chủ đạo - trò chủ động” sang băn khoăn “Thầy làm trung tâm hay trò làm trung tâm?”.

Chuyển tải “kênh làm người”

Đối tượng chính trong quá trình dạy đã vậy, chương trình và sách giáo khoa lại không kém phần… lủng củng. Thực tế sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tham khảo, công nghệ trình chiếu, bản đồ tư duy… gì đi nữa, với nhà giáo đều chỉ là phương tiện hỗ trợ, làm phong phú thêm tiết dạy, tạo sự mới lạ để kích thích ham muốn học tập nơi học trò.

Nhưng không hiểu sao vẫn cứ có những nơi người ta căn cứ vào các hiệu ứng chớp tắt, căn cứ vào “cái sân khấu lớp học” được tung hứng ra sao để lấy đó đánh giá năng lực làm thầy mà không quan tâm đến một cái chuẩn khác là: Học trò có hiểu bài không? Có áp dụng được lý thuyết vào việc xử lý bài tập, xử lý tình huống, vào chính đời sống của các em hay không? Và quan trọng hơn, thông qua “kênh chữ”, ta đã chuyển tải gì được “kênh làm người” cho học sinh?

Vì thế, mỗi năm học là một lần người thầy thấp thỏm không biết năm nay ngành lại “đẻ” ra những “cải tiến” nào? Năm thì trình chiếu, thế là rộ lên trình trình chiếu chiếu. Năm thì bản đồ tư duy, thế là ào ạt sắm sanh chương trình phần mềm vẽ bản đồ tư duy, năm lại đến “bảng tương thích” mà giá cả lên tới trăm triệu đồng một cái…

Không chỉ ngừng lại ở hình thức “dạy bơi” có vấn đề. Đến ngay cái việc “bơi” trong bể kiến thức sao mà cũng lắm “biển dâu”. 11 môn học mà dường như môn nào cũng nhắm đến cái đích “đào tạo chuyên gia”, đặt ra những yêu cầu không những quá tầm học sinh mà nhiều khi còn quá tầm cả người thầy, sự giảm tải e là “chỉ có trong mơ”. Học lý thuyết đã vậy, hình thức kiểm tra bài của học sinh lại càng nhộn nhịp. Có năm thì rộ lên cách thi trắc nghiệm, cho đó là cơ sở đánh giá kiến thức học sinh một cách “toàn diện”, tránh cho các em học tủ, học vẹt, học theo đề cương.

Nhưng sau đó, khi phong trào “nói không với tiêu cực thi cử” nở rộ, ta lại phát hiện khi cho làm bài thi dạng trắc nghiệm, học sinh với bản tính nghịch ngợm và “thông minh vốn sẵn tính trời” sẽ rất dễ “thông bài, mớm nghiệm” cho nhau, và thế là “Trắc nghiệm ơi! Chào mi”. Một nền học vấn chung cho toàn xã hội mà chỉ cách nhau vài năm, quay lại, thế hệ anh chị đi trước đã không thể kèm cặp cho em mình thì nói gì đến cha mẹ. Và khi cái sự “không thể” đó tạo ra lo lắng, tất yếu, giải quyết lo lắng đó sẽ trở về hiện trạng “trăm sự nhờ thầy cô”…

Bốn chữ còn lại

Bục giảng không chỉ gắn bó với nhà giáo đơn thuần trong công việc, trong nghề nghiệp. Nó còn là nơi bốn chữ “tôn sư trọng đạo” tốt đẹp diễn ra hằng ngày, hằng giờ qua các tiết học, các bài giảng. Nếu ta chất lên quanh cái bục quá nhiều điều phải “nói không” thì chắc chắn bốn chữ “tôn sư trọng đạo” bị che mờ. Những suy nghĩ này chắc chắn là không mới, nhưng là cả một đúc rút chân thành của một nhà giáo đã bước vào những năm cuối của đời nghề, hi vọng nó đủ sức kéo sự chú ý của xã hội, của ngành vào nơi mà tôi cho rằng cần phải thay đổi rốt ráo nhất cho sự nghiệp giáo dục, đó là: nhà giáo!

Bục giảng sẽ không thể làm nên lớp học, khi mà trên đó không có những người thầy xứng là thầy…

LÂM MINH TRANG (Gò Vấp, TP.HCM)
 

 
Tác giả bài viết: Lâm Minh Trang
Nguồn tin: Tuổi trẻ cuối tuần
Từ khóa:

Thầy cô, giáo dục

Đánh giá bài viết

Ý kiến bạn đọc

 

   

LƯỢT XEM TRANG

  • Đang truy cập: 40
  • Khách viếng thăm: 37
  • Máy chủ tìm kiếm: 3
  • Hôm nay: 14375
  • Tháng hiện tại: 168806
  • Tổng lượt truy cập: 12458518