Ôn cố tri tân - Trang 2

Đầu thế kỷ XIX, Qui Nhơn là một trong bốn chặng dừng quan trọng trên con “đường thuộc địa số 1” nối liền Nam Bắc: “Để vượt qua 1.600 cây số từ Hà Nội vào Sàigòn phải mất đến 96 tiếng đồng hồ, và phải sử dụng nhiều phương tiện như đường sắt và ôtô trên con đường cái quan hay con đường Thiên lý ở những đoạn đi được. Hành trình có thể chia làm bốn đoạn đường, mỗi đoạn mất một ngày: ngày thứ nhất đoạn Hà Nội –Huế; ngày thứ hai đoạn Huế - Qui Nhơn; ngày thứ ba đoạn Qui Nhơn – Nha Trang; ngày thứ tư đoạn Nha Trang – Sàigòn.

Khi dẫn bốn vị này đến pháp trường, rất nhiều người chen nhau đến xem, giáo dân chỉ một phần nhỏ trong đa số là người ngoại giáo. Một người lính đi trước vác thẻ ghi tên bốn vị này, hai người khác khiêng chiêng đi sau, bốn đi giữa với lính hai bên bồng gươm trần. Vòng ngoài có năm mươi lính khác, tay cầm giáo mác, tay cầm roi, sau hết hai quan giám sát vòng ngựa điệu đi.

Xin giới thiệu với quý độc giả chân dung của các bậc tiền nhân đã đi trước chúng ta hàng trăm năm, đó là các cha, các thầy thuộc Giáo phận Qui nhơn. Các vị đã sống hết mình với thiên chức đã lãnh nhận được từ Thiên Chúa trong nhiều hoàn cảnh thật khó khăn. Chân dung của các tiền nhân được ghi chép trong Mémorial của giáo phận nay xin được tỏ bày...

Cậu Phêrô Lê Chỉ được Cố Bửu giao cho ông Trùm Quyên nuôi dưỡng. Ông Trùm Quyên tên thật là Inhaxiô Trịnh Xuyến. Khi Văn Thân bách hại ở Gia Hựu, Cố Bửu và ông Trùm đi công cán ở Huế. Người vợ hiền và hai người con gái của ông Trùm là cô Trịnh Thị Quyên và cô Trịnh Thị Quyện đã bị Văn Thân bách hại.

Năm 16 tuổi, chú Huề nhập Tiểu Chủng Viện Làng Sông. Mãn Chủng Viện Làng Sông, chú Huề đi học ở Chủng Viện Pinăng. Sau bảy năm học ở Pinăng, thầy Huề về giúp Chủng Viện Làng Sông, sau đó về học thần học tại Đại Chủng Viện Nước Nhỉ và lần lượt chịu các chức.

Khi lên chín, Phaolô Châu được đi học và được phát hiện là một đứa trẻ thông minh. Năm mười ba tuổi, Phaolô Châu được cha mẹ cho giúp Đức cha Cuénot Thể tại Gò Thị. Đức cha nhận thấy Phaolô Châu sáng trí và tính hiền nết tốt nên Đức cha gởi Phaolô Châu đi học ở Chủng viện Penang.