Tường trình thường niên năm 1883 của Địa phận Đông Đàng Trong (Qui Nhơn)

Thứ hai - 07/10/2024 20:42
 

Đức cha Luy Galibert Lợi
Giám mục Đại diện Tông tòa Đông Đàng Trong (Qui Nhơn)
từ năm 1879-1883

 
TƯỜNG TRÌNH THƯỜNG NIÊN NĂM 1883
của Địa phận Đông Đàng Trong (Qui Nhơn)



Chúng tôi chưa nhận được báo cáo nào của các đồng sự trong năm 1883; thế nên chúng tôi sẽ phải hạn chế chỉ kể lại một số sự kiện mà chúng tôi gián tiếp biết được.   

Trước hết, hãy nói đến vụ mùa bội thu gồm 2.180 người ngoại giáo được rửa tội trong năm 1882. Thư chung năm ngoái đã thông báo về việc Đức cha Galibert[1] chia tay Địa phận yêu quý của mình vì bệnh tật, điều mà chúng tôi hy vọng sẽ chỉ là tạm thời. Năm nay, chúng tôi đau đớn phải thông báo rằng vị giám mục thân yêu này đã được cất đi, ngay trong tuổi thanh xuân của cuộc đời, trước sự yêu mến của các thừa sai và tân tòng.
Tình cảnh trống tòa này không kéo dài lâu: Người đồng sự thân yêu của chúng tôi là cha Van Camelbeke, người mà trong hai dịp khác, đã điều hành Địa phận. Lần đầu tiên là khi Đức cha Charbonnier vắng mặt, và lần cuối cùng kể từ khi Đức cha Galibert phải rời xa. Ngài được Tòa Thánh bổ nhiệm làm Đại diện Tông tòa và giám mục hiệu tòa Hiérocésarée.

Trong khi chờ đợi, vị quyền tổng đại diện thân yêu đã thực hiện những biện pháp cần thiết để lấp đầy khoảng trống do cái chết để lại trong hàng giáo sĩ bản xứ. Nhận lời mời của ngài, Đức cha Colombert[2] đã có hảo tâm đến Bình Định để truyền chức cho hai linh mục, một phó tế, một phụ phó tế, ba thầy chức nhỏ và chín thầy cắt tóc. Địa phận này cũng cảm nhận được hậu quả của cuộc viễn chinh Pháp ở Đàng Ngoài.[3] Sau khi trú sứ Pháp và đoàn tùy tùng rời cảng Qui Nhơn, quan án sát Bình Định đã thả tự do cho lòng căm thù người Pháp bằng cách kích động những kẻ ngoại giáo chống lại các Kitô hữu. Như được khích lệ, những người ngoại giáo đã bắt giữ một linh mục bản xứ làm tù nhân khi ông đi qua làng mình. Các thầy giảng và những người hộ tống ông, tổng cộng mười sáu người, bị đeo gông và dẫn độ như tội phạm đến kinh thành, nơi các đại quan cư trú. Trong suốt cuộc hành trình, đám đông khích động đã không buông tha cho người tuyên xưng đức tin này của chúng ta với những lời lăng mạ hay đe dọa. Chính quan án sát đã không ngại đối xử với linh mục này cách ô nhục nhất và truyền đánh đập dã man các thầy giảng và tân tòng.

Không dừng lại ở đó, cùng với nhóm văn thân, ông đã làm mọi cách để tàn phá và xóa sổ hơn 15 sở họ mới mang lại nhiều niềm hy vọng lớn lao do cha Panis[4] thành lập. Tin cuối cùng là các Kitô hữu ở tỉnh Quảng Nam cũng bị bách hại.
 
[1] Đức cha Louis Galibert sinh ngày 9 tháng 4 năm 1845, xã Lasfaillades, khi ấy thuộc giáo xứ Anglès-du-Tarn (Tarn). Ngài nhập Tiểu chủng viện Castres và Đại chủng viện Albi, chịu chức cắt tóc ở Chủng viện MEP ngày 18 tháng 4 năm 1866, thụ phong linh mục ngày 6 tháng 6 năm 1868. Đi Đông Đàng Trong ngày 16 tháng 8 năm 1868, ngài được sai đi Trà Kiệu, Quảng Nam, xây một nhà thờ và lập nhiều sở họ. Năm 1877, ngài làm Bề trên Chủng viện Nước Nhỉ. Ngày 23 tháng 5 năm 1879, được bổ nhiệm làm Giám mục Hiệu tòa Eno và Đại diện Tông tòa Đông Đàng Trong (Qui Nhơn) và được Đức cha Colombert Mỹ tấn phong tại Gò Thị ngày 26 tháng 10 năm ấy. Sau chuyến kinh lý vùng Bahnars, ngài lâm bệnh và trở về Pháp năm 1881 để chữa bệnh nhưng không qua khỏi. Ngài qua đời ngày 24 tháng 4 năm 1883 tại gia đình ở Anglès, hưởng dương 38 tuổi. (Các chú thích trong bài là của người dịch)
[2] Đức cha Isidore-François Colombert Mỹ, Giám mục Đại diện Tông tòa Tây Đàng Trong từ 1874 - 1894.
[3] Trận Pháp đánh thành Hà Nội lần thứ hai vào ngày 25 tháng 4 năm 1882.
[4] Cha Pierre Panis Ngãi (1850-1931), đến Gia Hựu năm 1874, nơi ở của Đức cha Charbonnier Trí, và học tiếng Việt ở đây. Năm 1875, được sai làm cha phó và rồi cha sở Gò Thị, Kiều Đông, Ân Sơn, Ân Đức, Đập Đá.
 
 

Tác giả: Lm. Phaolô Nguyễn Minh Chính chuyển ngữ

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Chúng tôi trên mạng xã hội

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây