văn hóa xã hội

Xuân Quang là tên làng ở huyện Tuy Phước. Triều Đồng Khánh nó thuộc tổng Dương An, nay là phường Quang Trung của thành phố Quy Nhơn. “Xuân Quang biệt lũy” được hình thành từ câu liễn năm Đinh Mùi 1907, của sĩ phu Bình Định điếu tang Hậu tổ Tuồng Đào Tấn.... Về hưu được cấp 4 mẫu lộc điền, Đào Tấn phải bao bọc hơn 20 nghệ sĩ của Học bộ đình theo về. Tháng 5 năm 1907, Đào Tấn được triều đình cho khẩn hoang trên 100 mẫu ở hai thôn Phú Hòa và Xuân Quang. Hạn hai năm thành ruộng, trích ba phần giao cho hai thôn ấy, còn bảy phần được làm ruộng tư nộp thuế.(5)

Tết là gì? Tết là tiếng gọi mênh mông của tất cả những người con của nước Nam, trong dịp đổi mới toàn bộ của đất trời và của muôn vật, gào lên niềm tin vào cuộc sống cùng niềm khát khao hạnh phúc và an vui của mình. Nó còn là điều khác nữa. Nó là sự thánh hoá, là biểu dương, ngợi ca tôn giáo gia đình và sự thờ cúng tổ tiên. Và với tính chất đó nó là một thiết chế gắn liền ngay với cấu trúc gia đình và xã hội nước Nam. Chính trong ngày Tết toàn bộ gia đình cùng nhau sum họp và thực sự sống một cuộc sống chung, – gia đình nước Nam, gồm có: cha, mẹ, anh em, chị em, nhiều khi cả chú bác cô dì và ông bà nội ngoại, và đôi khi cả ông bà cố, mọi người cùng chung dưới một mái nhà.

Có nhiều truyền thuyết và giai thoại về ông già Noel, một nhân vật nổi tiếng, chuyên phát quà cho trẻ em trong mùa Giáng sinh. Ở VN, "ông già Noel" là cách gọi duy nhất, có khả năng dịch đối chiếu từ hai ngôn ngữ: Père Noël (tiếng Pháp) và Thánh đản lão nhân /圣诞老人 (Trung Quốc) - cả hai cụm từ này đều có nghĩa là "Santa Claus" (Ông già Noel).

Cha sở cầm hào quang đi dưới phương du, có bốn ông chức việc, mỗi họ một ông. Ông chức việc khiêng phương du (kiệu MTC) mặc áo rộng xanh, đầu đội khăn đóng, lưng thắt đai. Khởi đầu đoàn kiệu là Thánh giá đèn hầu, ông câu hàng huyện cầm Thánh giá, mặc áo thụng xanh, đầu đội khăn đóng, chân đi giày hạ (babouche). Có hai lọng vàng hầu Thánh giá. Tiếp theo Thánh giá là các đoàn ca viên (tông đồ) của bốn họ lớn. Cùng với những nhạc công của mỗi họ, kèn, đàn. Hai bên đoàn tông đồ của mỗi họ là trống chầu và chiêng của họ ấy, cùng những người cầm cờ cán cao.

Các chuyên gia y tế đã cảnh báo về hậu quả của nền văn hóa ngắn hạn đối với sức khỏe thể chất và tinh thần. Bác sĩ Austin Perlmutter viết: “Việc quá tin tưởng vào các hành vi thỏa mãn cách tức thời có thể tạo ra các vấn đề làm cho não bộ của chúng ta thay đổi, khiến chúng ta mất tập trung vào các hoạt động có ý nghĩa hơn và dẫn đến những hậu quả tiêu cực về tài chính, xã hội và sức khỏe”.

Trong lời tựa cho cuốn “Ngựa nản chân bon” của nhà văn đồng hương Nguyễn Mộng Giác, tác giả có viết về từ “thàng”: “Thàng cũng là tiếng riêng của địa phương. Ngoài vùng Bình Định Phú Yên ra, tôi chưa hề nghe nơi nào khác dùng tiếng này. Thàng là chữ riêng của người Bình Định, và cũng là chữ riêng để mô tả người Bình Định. Thàng, cũng nói là thàng hậu; thàng hậu nghĩa gần như hiền hậu, nhưng còn đi xa hơn hiền hậu nữa kia, vì nó có khả năng mô tả, hiền hậu thì không… Người thàng, thàng từ tiếng cười, giọng nói, nét mặt, thàng đi.