Thiên Chúa là ông chủ hay là người cha

Thứ năm - 21/06/2018 05:46

Buổi tiếp kiến sáng nay, thứ tư ngày 20/06/2018, được bắt đầu lúc 9.30 tại quãng trường thánh Phêrô. Trước khi ra quãng trường, Đức Thánh Cha đã gặp nhiều nhóm các bệnh nhân khác nhau trong hội trường Phaolô VI. Mở đầu, ngài nói:

Chào buổi sáng! Cám ơn anh chị em vì cuộc viếng thăm này. Trước khi ra quãng trường, tôi muốn chào anh chị em. Anh chị em sẽ theo dõi buổi tiếp kiến trên màn ảnh rộng; chúng ta sẽ được hiệp nhất với nhau. Cám ơn vì cuộc viếng thăm này. Tôi cam đoan với anh chị em rằng tôi sẽ cầu nguyện cho anh chị em và anh chị em cũng hãy cầu nguyện cho tôi. Bây giờ tôi mời anh chị em cùng cầu nguyện với Đức Mẹ. Đức Thánh Cha đọc kinh Kính mừng chung với các bệnh nhân và chúc lành cho họ. Sau đó ngài tiến ra quãng trường để tiếp tục bài giáo lý thứ tư hàng tuần. Chủ đề bài giáo lý hôm nay là “Mười Lời để sống Giao ước”.

2. Mười Lời để sống Giao ước.

Anh chị em thân mến

Buổi tiếp kiến này được tiến hành ở hai vị trí: ở đây, nơi quãng trường này và ở trong thính phòng Phaolô VI có hơn 200 bệnh nhân đang theo dõi buổi tiếp kiến trên màn ảnh rộng. Tất cả chúng ta tạo nên một cộng đoàn. Chúng ta hãy chào mừng những người đang ở trong thính phòng bằng tràng pháo tay.

Thứ tư tuần trước chúng ta đã bắt đầu một chu kỳ giáo lý mới về các giới răn. Chúng ta thấy rằng Chúa Giêsu không đến để hủy bỏ Lề luật nhưng là để hoàn thiện nó. Nhưng chúng ta cần phải hiểu đúng quan điểm này.

Trong Kinh thánh các giới răn không sống cho chính nó, nhưng chúng là thành phần của một mối tương quan, một sự liên hệ. Chúa Giêsu không đến để bãi bỏ lề luật, nhưng để kiện toàn lề luật. Và ở đó có mối liên hệ Giao ước giữa Thiên Chúa và Dân của Ngài. Ngay từ đầu của chương 20 sách Xuất hành chúng ta đọc – và đây là chương quan trọng – “Thiên Chúa đã phán tất cả những lời này” (c 1).

Có vẻ như sự mở đầu giống như những mở đầu khác, nhưng không có gì trong Kinh thánh là tầm thường cả. Bản văn không nói : “Thiên Chúa đã phán những giới răn này”, nhưng lại là “những lời này”. Truyền thống Do thái luôn gọi Decalogue (Mười Điều Răn) là “Mười Lời”. Và từ “mười điều răn” muốn nói về các lời ấy. Tuy nhiên, chúng có hình dạng của lề luật, cách khách quan chúng là các giới luật. Tại sao tác giả thánh sử dụng từ “mười lời” ở đây? Tại sao không nói “mười điều luật”?.

Có sự khác biệt giữa một mệnh lệnh và một lời nói chăng? Mệnh lệnh là thông tri không cần phải đối thoại. Trái lại, lời là một phương tiện chủ yếu của mối liên hệ như là đối thoại. Thiên Chúa Cha tạo dựng nhờ lời của Ngài, và Con của Ngài là Lời nhập thể. Tình yêu được nuôi dưỡng bằng các lời nói và việc giáo dục và cộng tác cũng thế. Hai người không yêu nhau thì họ không thể thông tri được. Khi một ai đó nói với con tim của chúng ta thì sự cô đơn của chúng ta kết thúc. Một lời được đón nhận, ta đem đến sự thông truyền và các giới răn là lời của Thiên Chúa : Thiên Chúa tự thông truyền qua mười Lời này, và Ngài chờ đợi chúng ta đáp trả.

Đón nhận một mệnh lệnh là một chuyện, nhận ra điều mà người ta đang cố gắng nói với chúng ta là chuyện khác. Một cuộc đối thoại vẫn hơn là thông truyền về sự thật. Tôi có thể nói với anh chị em: “hôm nay là ngày cuối cùng của mùa xuân, trời nóng đối với mùa xuân, nhưng hôm nay là ngày cuối cùng”. Đây là sự thật chứ không phải là đối thoại. Nhưng nếu tôi nói là : “Anh chị em nghĩ gì về mùa xuân này?”, tôi đang bắt đầu cuộc đối thoại. Các giới răn là một cuộc đối thoại. Sự thông truyền được thực hiện vì vui khi nói và vì lợi ích cụ thể được truyền đạt giữa những người yêu thương nhau nhờ lời nói. Đó là điều tốt không nằm nơi sự vật, nhưng nơi mỗi người đang trao cho nhau trong cuộc đối thoại (x. EG 142).

Nhưng sự khác biệt này không phải là cái gì đó nhân tạo. Chúng ta hãy nhìn những gì đang xảy ra lúc ban đầu. Tên cám dỗ, ma quỉ, muốn lừa dối người đàn ông và đàn bà và về điểm này: nó muốn thuyết phục hai ông bà rằng Thiên Chúa cấm họ ăn trái cây biết lành biết dữ vì muốn bắt họ phải phục tùng. Thử thách này chính là : điều luật đầu tiên mà Thiên Chúa đã trao cho con người là sự áp đặt của kẻ độc tài chuyên chế, cấm đoán và ép buộc, hoặc là sự ân cần của một người cha đang chăm sóc những đứa con nhỏ của mình và bảo vệ chúng khỏi sự tự hủy diệt? Đó là một Lời hay là một mệnh lệnh? Điều bi thảm nhất, giữa những lời xảo trá khác nhau mà con rắn đã nói với Eva đó là gợi ý về một vị thần ghen tị - “không phải đâu, Thiên Chúa ghen tỵ với các ngươi” – một vị thần chiếm hữu – “Thiên Chúa không muốn các người tự do”. Thực tế cho thấy rằng con rắn đã nói dối (x. St 2,16-17; 3,4-5), nó đã khiến họ tin rằng lời yêu thương ấy là một mệnh lệnh.

Con người đối diện với ngả rẽ này: Thiên Chúa đang áp đặt mọi sự cho tôi hay Ngài đang chăm sóc tôi? Các giới răn của Ngài là lề luật hay chúng chứa đựng lời chăm sóc tôi? Thiên Chúa là ông chủ hay là người cha? Thiên Chúa là Cha: anh chị em đừng bao giờ quên điều ấy. Ngay cả trong những hoàn cảnh tồi tệ nhất, anh chị em hãy nghĩ rằng chúng ta có một người Cha luôn yêu thương tất cả chúng ta. Chúng ta là những thần dân hay là con cái? Trận chiến này, cả trong lẫn ngoài, đang còn tiếp tục: nghìn lần chúng ta phải chọn lựa giữa tâm thức của nô lệ hoặc một tâm thức của những người con. Giới răn là của ông chủ, lời là của Chúa Cha.

Chúa Thánh Thần là Thần Khí của những người con, Ngài là Thần khí của Chúa Giêsu. Tinh thần nô lệ chỉ có thể đón nhận Lề luật cách áp bức, và có thể sinh ra hai kết quả đối ngược nhau : là một cuộc sống được hình thành từ những phận vụ và bắt buộc, hoặc là một phản ứng bạo lực của khước từ. Toàn bộ Kitô giáo là một bước đi từ chữ Lề Luật đến Thần Khí ban sự sống (x. 2 Cor 3,6-17). Chúa Giêsu là Lời của Cha, không phải là sự lên án của Cha. Chúa Giêsu đã đến để cứu chuộc chúng ta, bằng Lời của Ngài chứ không phải để lên án chúng ta.

Chúng ta có thể thấy một người nam hay người nữ có trải qua được bước đường này hay là không. Mọi người sẽ nhận ra được nếu như người tín hữu lập luận như người con hay như nô lệ. Và chính chúng ta hãy nhớ rằng các nhà giáo dục của chúng ta có chăm sóc chúng ta như những người làm cha mẹ không, hay họ chỉ áp đặt những luật lệ trên chúng ta. Các giới răn là bước đường dẫn đến tự do, vì chúng là lời của Chúa Cha, làm cho chúng ta được tự do trên bước đường này.

Thế giới không cần chủ nghĩa vụ luật lệ nhưng cần được chăm sóc. Cần có những người tín hữu với tâm hồn của những người con. Cần có những tín hữu với con tim của những người con: Anh chị em đừng quên điều ấy.

Tác giả bài viết: Giuse Võ Tá Hoàng chuyển ngữ

Tags: Giáo lý, Phanxicô