Bài thuyết trình tĩnh tâm tháng 12 - 2022

Thứ bảy - 03/12/2022 03:18

BÀI THUYẾT TRÌNH TĨNH TÂM LINH MỤC THÁNG 12

Nhận định những Nguyên Nhân Cốt Lõi gây nên sự Phá Đổ Hiệp Thông nơi các cộng đoàn của Giáo hội và tìm ra phương pháp hoán cải và xây dựng.

Dẫn nhập

Ca dao, tục ngữ Việt Nam có câu: “Anh em như thể tay chân, Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần” để nói lên sự liên kết, gắn bó trong gia đình, dòng tộc. Chân và tay là những bộ phận quan trọng trên cơ thể con người không thể thiếu được, không thể tách rời nhau. Chân tay phối hợp với các bộ phận khác tạo nên sự hoàn chỉnh cho vẻ đẹp của con người kế cả hình thể lẫn tinh thần.

Trong Giáo hội Chúa Kitô cũng thế, sự liên kết này còn bền chặt hơn nữa. Không phải chúng ta chỉ coi nhau như thể tay chân, mà chúng ta thực sự là tay chân của nhau. Thánh Phaolô quảng diễn mối hiệp thông nội tại này trong 1Cr 12,12-13.17: “Ví như thân thể người ta chỉ là một, nhưng lại có nhiều bộ phận, mà các bộ phận của thân thể tuy nhiều, nhưng vẫn là một thân thể... Giả như toàn thân chỉ là mắt, thì lấy gì mà nghe ? Giả như toàn thân chỉ là tai, thì lấy gì mà ngửi ?”.

Như vậy, nghĩa là trong quá trình hiệp thông, nếu cùng đi trên một con đường, mỗi người tùy theo tâm trạng, tính khí, tư duy, sở thích, khả năng của mình mà thấy cái này mà không thấy cái kia…Nếu không có hiệp thông, hiểu tâm trạng, hoàn cảnh của nhau thì khó có thể cùng nhau đi hết con đường. Đó cũng chính là các suy tư và nhận định những Nguyên Nhân Cốt Lõi gây nên sự Phá Đổ Hiệp Thông nơi các cộng đoàn của Giáo hội và tìm ra Phương Pháp Hoán Cải và Xây Dựng. Để gói gọn đề tài, người viết xin đi thẳng vào vấn đề hiệp thông nơi các cộng đoàn, dòng tu, giáo xứ, giáo hạt và giáo phận

1. Các nguyên nhân cốt lõi gây phá đổ sự hiệp thông nơi các cộng đoàn

Nơi cộng đoàn, dòng tu

Quá coi trọng cái tôi cá nhân, có ý hướng tham vọng về chức tước, địa vị và quyền lực được biểu lộ qua lời nói và việc làm. Khi được Chúa ban cho chút ít năng lực cống hiến cho đoàn thể hay được cất nhắc vào các vị trí này nọ, thì sinh ra tự hào ta đây. Coi mình hơn người khác, tâng bốc người trên và gièm pha, chỉ trích nhằm hạ giá người khác.

Hay có những tập thể thích đánh bóng và tô màu cho mình cách thái quá làm phát sinh ra óc địa phương: cái gì cũng coi mình là hay, hoặc cái gì cũng muốn cho mình đứng nhất. Khi thấy mình không được như ý thì đòi hỏi đoàn thể phải “du di”, “nâng đỡ” hoặc ly khai, tách biệt đoàn thể.

Nơi giáo xứ và giáo hạt

Nhiều người vẫn bằng mặt chứ không bằng lòng, làm việc vì miễn cưỡng chứ chưa đặt cả tâm huyết. Vì miễn cưỡng, quen thân mà chỉ có một nhóm người đó, người đó làm miết những công việc đó, rồi người khác nghĩ rằng mình không được cha trọng dụng, không có khả năng nên không làm, dẫn đến việc kéo bè, kéo nhóm.

Điều làm cản trở tình hiệp thông trong giáo xứ khi các cha quá nóng tính không đúng chỗ, cư xử thiếu thông cảm, tế nhị, và không nghe những góp ý của người khác, hoặc quá nhu nhược, sợ mất lòng nhau và không dám làm, không dám nói. Bên cạnh đó, nhất là trong tình anh em linh mục, vì cứ nghĩ mình lớn tuổi, mình chịu chức trước rồi hay tỏ thái độ kẻ cả, thiếu tế nhị trong cách hành xử, lời nói.

Trong Giáo phận

Các giáo xứ, có những nơi các cha ở đó quá lâu, khi nhận lệnh chuyển đổi đi nơi khác thì không chấp nhận, và thường có những lý do kèm theo để tránh việc chuyển đổi. Ai cũng chọn những giáo xứ lớn, giáo xứ giàu có rồi không chịu về các giáo xứ nhỏ, nghèo, xa xôi là không vâng phục Đức Giám Mục Giáo phận. Từ đó, tạo những lời ra tiếng vào, nơi những anh em linh mục còn lại, nhất là những anh em phải “chấp nhận” đến những nơi mà bản thân mình đã từ chối. Các chương trình của giáo phận đề ra khi chuyển về các giáo xứ, giáo hạt chỉ làm cách chiếu lệ, làm để báo cáo cho đủ, cho xong để chứng minh tôi đã làm hay đã triển khai rồi.

2. Thử đề ra vài phương pháp hoán cải và xây dựng

Sau khi đã nhận diện và chỉ ra những nguyên nhân làm mất tính hiệp thông nơi cộng đoàn, người viết xin thử đề ra các phương án hoán cải và xây dựng tính hiệp thông. Như lòng ước mong của thầy chí thánh Giêsu: “Xin cho tất cả nên một” (Ga 17, 21). Thế nên, trên con đường hiệp hành đòi hỏi mỗi người:

- Cần mở rộng nhãn quan để thấy cái hay, điều tốt, sự khác biệt nơi anh chị em, và những người chúng ta gặp gỡ trong công tác mục vụ…, để cảm thông, chấp nhận và giải quyết vấn đề.

- Cần mở đôi tai để lắng nghe anh em trình bày những nhu cầu, thao thức, khó khăn gặp phải trong công việc rồi cùng nhau tìm ra hướng đi để công việc đạt kết quả hơn; tập nghe nhiều hơn là nói, đừng vội phản bác khi chưa nghe hết ý người khác muốn truyền tải. Hay kiểu cả vú lấp miệng em.

- Chúng ta không đứng ngoài nhưng cần có sự cộng tác tùy theo khả năng trong từng công việc. Có như thế chúng ta mới có thể đi vào sự hiệp thông sâu xa, sẵn sàng tích cực tham gia sứ vụ ở bình diện cá nhân, cộng đoàn và cả giáo hạt, giáo phận.

Bởi vì, khi tạo dựng con người Thiên Chúa không ban cho tất cả chúng ta có mọi thứ giống nhau như sức khỏe, tài năng, trí tuệ… nhưng Ngài ban cho mỗi người những phẩm tính và điều kiện khác nhau để biết nâng đỡ, sẻ chia và thực thi sứ mạng của mình trong tinh thần hiệp thông huynh đệ. Chính vì vậy, khi mình làm được gì cho giáo phận, giáo xứ hay chính công việc mình đã lãnh nhận thì hãy tự hào, vui mừng trong Chúa hơn là tự hào do năng lực của mình. Và lòng nhẩm thưa: Lạy Chúa, con chỉ là đầy tớ vô dụng, con chỉ làm việc bổn phận ( x. Lc 17, 10). Hay tôi có là gì, tôi làm được gì cũng là nhờ ơn Thiên Chúa (x. 1Cr 15, 10). Các đề xuất trên có thể phù hợp với người này nhưng lại bất cập với người kia. Còn những gì được viết ra đây chỉ là những gợi ý được góp nhặt từ cách giải quyết vấn đề mà người viết tiếp cận được.

3. Vài nhận định

Xe loại nào, điện thoại đời nào?…là những câu hỏi cửa miệng của nhiều tu sĩ, linh mục bàn đến mỗi khi có dịp gặp nhau. Các chủ đề công nghệ, xe cộ được thay thế cho những vấn đề tu đức, sức khỏe, hay công việc của anh em ở mỗi xứ. Trong tay họ luôn là chiếc điện thoại mới ra lò, ôtô là chiếc xe hạng sang mới là đẳng cấp. Còn những người khác, không có ôtô, điện thoại cục gạch thì dần bị loại ra vì không hợp thời, cảm thấy không hợp rồi dần dà cái ngày gặp gỡ của anh em lại là một ngày của sự khoe khoang, chúc mừng nhau, người này vui, người kia bị loại trừ.

Cứ nghĩ rằng mình là một Alter Christus - Kitô khác nhưng kỳ thực mình khác Đức Kitô thì đúng hơn. Giáo phận, giáo hạt cũng dần chia năm xẻ bảy như thánh Phaolô nhắc trong 1Cr 1, 12 “Tôi thuộc về ông Phaolô, tôi thuộc về ông Apôlô, tôi thuộc về ông Kêpha, tôi thuộc về Đức Kitô”. Thì ngày nay, tôi cũng thuộc về nhóm những người có điện thoại, xe sang, tôi thuộc về nhóm những người xây nhà thờ, tôi thuộc về nhóm những người đang điều trị một căn bệnh nào đó...

Giáo phận mà cứ chia rẽ như vậy thì chúng ta không lạ gì với một giáo phận Qui Nhơn hơn 400 năm đón nhận Tin Mừng, mà chính tôi vẫn niềm nở tự hào là một Giáo phận kỳ cựu, truyền thống cứ mãi dừng chân đứng nghỉ, có lúc phải ngồi, nằm vì quá già cỗi.

Kết luận

Sống tinh thần hiệp thông mời gọi mọi người “cùng nhau cất bước hành trình” và đi cùng nhau. Hãy lấy Đức Kitô làm trung tâm thì mọi sinh hoạt của mỗi cộng đoàn sẽ đem lại niềm vui và bình an. Để cộng đoàn hiệp nhất thì mỗi thành viên trong cộng đoàn phải mang trái tim hiệp nhất. Và để mỗi thành viên sống và thể hiện hiệp nhất thì mỗi người hay cộng đoàn phải là tác nhân, là môi trường, là chất keo liên đới, biết lắng nghe, cộng tác với nhau.

Chính vì vậy, chúng ta cần chấp nhận nhau, cùng nhau hiệp hành, cùng nhau tiến bước. Như trong Luận ngữ, chương Thuật Nhiên có viết “Tam nhân đồng hành tất hữu ngã sư yên... Trạch kì thiện giả nhi tòng chi, kì bất thiện giả nhi cải chi”. Câu ấy có nghĩa là: Trong ba người cùng đi đường, nhất định có người mà mình đáng học tập. Hãy lựa chọn ưu điểm của họ để tăng cường học tập, phát hiện ra nhược điểm của họ để loại bỏ, từ đó sửa đổi và hoàn thiện nhân cách mình.

Câu hỏi gợi ý:

Bấy lâu nay tôi đã sống tinh thần hiệp thông với anh em linh mục trong giáo phận như thế nào?

Tác giả bài viết: Giáo hạt Quãng Ngãi

Tags: tĩnh tâm